Μετά από σχεδόν 50 και πλέον χρόνια επιστήμονες εντόπισαν, όπως όλα δείχνουν, το «σωματίδιο του Θεού», το οποίο απαντά στο ερώτημα πως η ύλη αποκτά τη μάζα της. Ερευνητές μιλούν ήδη για «ανακάλυψη του αιώνα».

Άναμεσα στους επιστήμονες που εργάζονται στο εν λόγω πείραμα βρίσκεται και ο συμπατριώτης μας κ. Μιχάλης Σωτ. Μπαχτής καταγόμενος από τον Άγιο Νικόλαο Βοιών Λακωνίας. Ένας νέος επιστήμονας με λαμπρές σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ας θυμηθούμε τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο περιοδικό "Εν Μαλεώ" στον  Γιώργο Αναστασακη το 2008.

Από τον Άγιο Νικόλαο Βοιών Λακωνίας στο

Cern της Ελβετίας ...

Με χαρά και υπερηφάνεια διαβάσαμε ότι στο περίφημο πείραμα που διεξάγεται στο Cern της Ελβετίας συμμετέχουν και κάποιοι Έλληνες επιστήμονες. Τα αισθήματα μας αυτά έγιναν ακόμη εντονότερα, όταν μάθαμε ότι ένας συγχωριανός μας συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτούς. Ναι, ο 26χρονος αγιονικολαΐτης Μιχάλης Μπαχτής του Σωτήρη και της Αδαμαντίας, με λαμπρές σπουδές σε Ελλάδα και εξωτερικό, είναι ένας από τους τυχερούς που σε βάθος 100 μέτρων κάτω από τη γη «ανακαλύπτει» έναν «άλλο κόσμο». Του θέσαμε μέσω διαδικτύου ορισμένα ερωτήματα:

-Μιχάλη, ποια είναι η σχέση σου με το χωριό;

-Έζησα στο χωριό μόνιμα τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής μου. Οι δικοί μου διαμένουν εκεί και από τότε που τελείωσα το λύκειο επισκέπτομαι το χωριό κυρίως για διακοπές.

-Ποιο σχολείο τελείωσες;

-Τελείωσα το Δημοτικό σχολείο Αγίου Νικολάου και το Γυμνάσιο-Λύκειο Νεάπολης.

-Ποιες είναι οι σπουδές σου;

-Από το 2000 έως το 2005 ήμουν προπτυχιακός φοιτητής στη Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η οποία είναι μια νέα πολλά υποσχόμενη σχολή που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1999. Ήμουν τυχερός που πήγα εκεί, παρ' όλο που δε γνώριζα πολλά για το ελληνικό εκπαιδευτικό-πανεπιστημιακό σύστημα τότε. Πρόκειται για μια από τις 2-3 σχολές στην Ελλάδα που ασχολούνται με τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων κι έχει πολύ καλή συμμετοχή στις διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες.

Μετά από την αποφοίτησή μου συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές στο ΕΜΠ με κύρια κατεύθυνση την Πειραματική Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Το 2007 που απέκτησα το μεταπτυχιακό μου δίπλωμα και ενώ είχα ήδη αποκτήσει κάποια εμπειρία με την έρευνα στο CERN, αποφάσισα να συνεχίσω για διδακτορικό δίπλωμα στη Φυσική στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison στις ΗΠΑ, που φημίζεται για μια από τις μεγαλύτερες ομάδες σωματιδιακής φυσικής στο κόσμο.

-Που βρίσκεσαι αυτή την περίοδο και τι κάνεις;

-Αυτή την περίοδο βρίσκομαι στο Madison Wisconsin, τελειώνω κάποια προαπαιτούμενα μαθήματα για το διδακτορικό κι εργάζομαι για το πείραμα CMS στο CERN. Ταξιδεύω στη Γενεύη 1-2 φορές το χρόνο κι ετοιμάζομαι να μετακινηθώ μόνιμα το Μάιο του 2009.

-Πώς λέγεται το πείραμα; Από ποιους γίνεται; Τι επιδιώκει;

-Το πείραμα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) πραγματοποιείται στο Πανευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη της Ελβετίας. Στο πείραμα συμμετέχουν ευρωπαϊκές χώρες (η Ελλάδα είναι ιδρυτικό μέλος) καθώς και χώρες όπως οι ΗΠΑ, κάποιες ασιατικές χώρες κ.α.

Τα δύο πειράματα στα οποία έχω εργαστεί, το ATLAS και το CMS είναι τα δύο μεγαλύτερα πειράματα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC).Ο επιταχυντής αυτός πραγματοποιεί συγκρούσεις σωματιδίων υψηλής ενέργειας (πρωτόνια), αφού πρώτα αποκτήσουν ταχύτητα 99.999% της ταχύτητας του φωτός. 

Σε αυτές τις ενέργειες αποκαλύπτεται η εσωτερική δομή των σωματιδίων και παράγονται εκατοντάδες σωματίδια που περιέχουν πληροφορίες για τη δομή της ύλης. Οι συνθήκες που επικρατούν στις συγκρούσεις αυτές είναι αντίστοιχες με αυτές που επικρατούσαν κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη μεγάλη έκρηξη, όπου ξεκίνησε η δημιουργία του σύμπαντος.

Τα δύο πειράματα CMS και ATLAS πραγματοποιούν μετρήσεις ακριβείας σε αυτά τα σωματίδια με σκοπό την ανακάλυψη νέας φυσικής. Στόχος τους είναι να απαντήσουν  σε κάποια  ερωτήματα,  όπως πού οφείλονται οι διαφορετικές μάζες των σωματιδίων, γιατί υπήρξε περισσότερη ύλη από αντι-ύλη όταν δημιουργήθηκε το σύμπαν κ.α.

-Τι σχέση έχεις με το πείραμα; Πώς ενεπλάκης;

-Η πρώτη μου επαφή ήταν η εκπόνηση της διπλωματικής μου εργασίας στο ΕΜΠ με τους καθηγητές Θ.Αλεξόπουλο και Γ.Τσιπολίτη, οι οποίοι με ενθάρρυναν να ασχοληθώ με το πεδίο. Εργάστηκα στο πείραμα ATLAS, όπου το ΕΜΠ έχει σημαντική συμμετοχή. Το καλοκαίρι του 2005 πήγα στο CERN για πρώτη φορά. Στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού μου, ταξίδευα στη Γενεύη περίπου μια φορά το μήνα. Ήμουν υπεύθυνος για ένα σύστημα αυτομάτου ελέγχου του ανιχνευτή, ο σχεδιασμός του οποίου ήταν μια συνεργασία του ΕΜΠ και του Πανεπιστημίου της Ρώμης. Παράλληλα, εκπονούσα τη μεταπτυχιακή μου εργασία σε κάποιους αλγόριθμους (προγράμματα Η/Υ) υπεύθυνα για την ανακατασκευή τροχιών φορτισμένων σωματιδίων στον ανιχνευτή.

Από την αρχή του διδακτορικού μου μετακινήθηκα στο άλλο μεγάλο πείραμα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (CMS),  στο οποίο ασχολούμαι με ηλεκτρονικά υψηλής ταχύτητας και προγράμματα που αποφασίζουν σε πραγματικό χρόνο (εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου) αν τα δεδομένα που δέχεται ο ανιχνευτής περιέχουν ενδιαφέρουσα φυσική. Παράλληλα πραγματοποιώ ανάλυση δεδομένων για μελέτη της υπάρχουσας και την αναζήτηση νέας φυσικής.

-Ποια είναι τα όνειρά σου;

Εύχομαι όλες αυτές οι προσπάθειες να πετύχουν και να καταφέρουμε στα επόμενα χρόνια να προχωρήσουμε τη γνώση του ανθρώπου, όσον αφορά στο πώς λειτουργεί  ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε και ίσως να διαλευκάνουμε κάποια από τα μεγαλύτερα μυστήρια της φύσης.

-Πότε θα έλθεις στην Ελλάδα;

 -Ίσως τα Χριστούγεννα και σίγουρα για μια, δύο εβδομάδες το καλοκαίρι.

Γιώργος Μ. Αναστασάκης.